Zwierzęta, podobnie jak ludzie, wymagają odpowiedniego żywienia, które zapewni im żywotność i zdrowotność. Co prawda zdobywanie pożywienia jest naturalną zdolnością zwierząt, jednak ze względu na prowadzenie przez człowieka chowu i przerwanie łańcucha pokarmowego, w diecie zwierząt stosuje się zróżnicowane materiały i dodatki paszowe.
Czym są materiały paszowe?
Materiały paszowe są to materiały:
- bezpośrednio przeznaczone do żywienia zwierząt, przy czym mogą być one przetworzone lub nieprzetworzone;
- o przeznaczeniu pośrednim do sporządzania mieszanek paszowych (które często zawierają w składzie także inne dodatki paszowe);
- przeznaczone pośrednio jako nośniki premiksów, w tym: substancji nieorganicznych, produktów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, występujące w stanie naturalnym, jako świeże, konserwowane czy przetworzone, innych substancji organicznych.
Czym są materiały paszowe?
Dodatki paszowe są to natomiast substancje będące uzupełnieniem podstawowych składników pokarmowych, związków mineralnych i witamin w diecie zwierząt. Wpływają one na poprawę funkcjonowania zwierzęcego organizmu, zwiększają produkcyjność oraz poprawiają jakość paszy, wpływając na jej smak, zapach, wygląd, konsystencję, a także wydłużają okres jej trwałości.
Wśród dodatków paszowych wyróżnić możemy:
- probiotyki – produkty zawierające żywe bądź martwe mikroorganizmy, zaś dostarczane przez nie substancje pozytywnie wpływają na działanie układu pokarmowego, chociażby poprzez zachowanie prawidłowej flory;
- enzymy paszowe – substancje dostarczane organizmowi z zewnątrz bądź też wytwarzane przez mikroflorę zasiedlającą przewód pokarmowy;
- dodatki smakowe i aromatyczne – dodawane do pasz, które bez nich niechętnie są zjadane przez zwierzęta;
- barwniki – substancje zmieniające barwę, dodawane głównie po to, by nadać odpowiedniego koloru mięsu czy jajom;
- konserwanty – składniki wpływające pozytywnie na niektóre procesy, które obniżają jakość i wartość paszy;
- detoksykanty – substancje wiążące toksyczne metabolity i mykotoksyny, wydzielane przez niepożądane mikroorganizmy, dzięki czemu są one wydalane bez szkody na organizm zwierzęcia;
- kokcydiostatyki – preparaty dodawane w celu profilaktyki bądź leczenia choroby zwierzęcej zwanej kokcydiozą;
- przeciwutleniacze – substancje chroniące przed utlenianiem, wydłużające właściwości paszy;
- inne środki, takie jak stabilizatory, emulgatory, substancje spulchniające czy żelujące.
Stosowanie materiałów i dodatków w paszach
Stosowanie materiałów paszowych oraz dodatków paszowych zostało dokładnie uregulowane Rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003 w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt. Ponadto prowadzony jest rejestr dodatków paszowych Unii Europejskiej, który poddawany jest regularnej aktualizacji.
Z racji tego, iż zarówno materiały paszowe, jak i wszelkie dodatki, mają ogromny wpływ nie tylko na żywotność i zdrowie zwierząt, ale również na zdrowie człowieka, substancje te – podobnie jak wszelkie produkty spożywcze przeznaczone dla człowieka – poddawane są szczegółowej kontroli i muszą spełniać określone przepisami wymagania.